Kritzianon Manastırı

Aziz Anastasia Manastırı olarak da bilinen Kritzianon Manastırı, Epanomi bölgesinde, Mesimeri ve Nea Irakleia’ya giden yol üzerinde yer almaktadır. 1530 yılında inşa edilen manastır, Kuzey Yunanistan’daki en eski ve en iyi korunmuş manastır bağımlılıklarından (metochia) biridir. Ortaçağ yerleşimi Kritzianon’dan geriye kalan tek yapıdır ve kültürel mirasın dikkate değer bir anıtıdır.

Tarihi Önemi ve Stratejik Konumu

Manastırın stratejik konumu, Selanik’i Kassandra’ya bağlayan ana yolun izlenmesine ve aynı zamanda denizden gizlenmesine olanak sağlamıştır. Bu, o dönemde bölgeye sık sık musallat olan korsan baskınlarına karşı koruma sağlamıştır.

Kompleks, iki kule ile güçlendirilmiş beş taraflı bir savunma duvarına sahip müstahkem bir muhafazadan oluşmaktadır. Merkezinde, kâhyanın ve Aziz Anastasya Manastırı temsilcisinin ikametgâhı olarak hizmet veren, bir zemin katı ve iki üst katı olan kare bir bina olan ana kule-ev yer almaktadır.

Adanma Yazıtı

Kule-evin ana kapısının üzerinde tarihi bir yazıt okunmaktadır:
“IXN (İsa Mesih Fetheder) Aziz Anastasia Theonas Hieromonk’un Başrahipliği Sırasında, Sofronios’un Vekilharçlığı ile.”
Bu yazıt, erken Osmanlı döneminde önemli bir şahsiyet olan Theonas’ın, bağımlılık kurulduğunda Aziz Anastasia Manastırı’nın başrahibi olduğunu göstermektedir.

Koruma ve Mevcut Durum

Yüzyıllar geçmesine ve zamanın yıpratıcılığına rağmen Kritzianon Manastırı önemli bir tarihi simge olmaya devam etmektedir. Yapının korunması için 1976 yılında ve 1986-1987 yıllarında Arkeoloji Servisi tarafından restorasyon ve koruma çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

Günümüzde manastır, tarih ve mimari meraklıları için eşsiz bir destinasyon olarak hizmet vermektedir. Bu bölgeyi ziyaret etmek, geçmiş bir döneme nadir bir bakış ve Yunanistan’ın kültürel mirasının önemli bir parçasını keşfetme fırsatı sunmaktadır.